دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ 
فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ نورتاژ مارِس، مدرس ارشد جامعه‌شناسی و مدیر مرکز مطالعات ابداع و فرآیند اجتماعی دانشگاه لندن، است. شاخص‌ترین اثر او، کتاب «جامعه‌شناسی دیجیتال؛ ابداع مجدد تحقیق اجتماعی» است.
▬ او، در دیدگاه مهمی، بر آن شده است که باید روش در علوم اجتماعی و رفتاری را هدف تجدید نظر قرار داد؛ چرا که امروز، دیگر روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی همچون افکارسنجی و پیمایش، تحت الشعاع، اشراف اطلاعاتی مرکزی به قدرت NSA، آژانس امنیت ملی امریکا، قرار دارد، و این مرکز با تقریب دقیقی می‌تواند برآورد کند که هر یک از شهروندان امریکا یا بریتانیا و تا حدودی شهروندان سایر کشورها، چه غذایی را دوست دارند، چه نوع لباسی را ترجیح می‌دهند، یا چه انتخاب سیاسی خواهد داشت.
▬ امروزه، شاهد تغییر در رابطه بین علوم اجتماعی و رفتاری از یک سوی، و محاسبات و معدن‌کاوی اطلاعات و تکنولوژی ارتباطی از سوی دیگر هستیم؛ این، هم نگرانی‌هایی را برانگیخته است، و هم در یک سطح ریشه‌ای‌تر، تجدید نظرهای اصولی را در علوم رفتاری طلب می‌کند. درک، و تجزیه و تحلیل داده‌ها، شبکه‌ها و تعامل‌ها، با ابزار محاسباتی علوم رفتاری، رابطه‌های تازه‌ای بین تحقیقات اجتماعی و زندگی اجتماعی انضمامی ایجاد کرده است. به این معنا که دیگر پیمایش و افکارسنجی و تحقیقات کیفی، مؤثرترین روش شناخت زندگی اجتماعی در مقیاس وسیع و مؤثر نیستند.
▬ نحوی «جامعه‌شناسی دیجیتال» در شرف وقوع است، به این معنا که شناخت اجتماعی از خلال معدن‌کاوی اطلاعات محقق می‌شود. این نوع جامعه‌شناسی جدید، اقتضائات و کدهای علمی و فنی و اخلاقی خاص خود را می‌طلبد و باید برای آن فکری کرد. پرسش این است که چگونه علمای علوم رفتاری، در توسعه این روش‌های دیجیتالی شناخت اجتماع و رفتار، در داخل و خارج از دانشگاه، فعالیت خواهند کرد، و چه مهارت‌هایی را باید به مجموعه مهارت‌های موجود خود بیفزایند. ملهم از نورتاژ مارس، بی‌گمان، این مهارت‌ها باید هم انتقادی، و هم خلاق، هماهنگ با نقش‌های متغیر فناوری و دانش در زندگی اجتماعی معاصر، و از همه مهم‌تر، متکی بر تقویت تهذیب و اخلاق باشد.
Noortje Marres (2017), Digital Sociology; The Reinvention of Social Research, London: Polity
هو العلیم
سلام جناب آقای دکتر
چه تفاوتی بین جامعه‌شناسی دیجیتال با جامعه‌شناسی محاسباتی است؟ آیا دو عنوان و نام برای یک چیز است؟
ممنون