فیلوجامعه‌شناسی

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    تز ۱. هر چند بخشی از شناخت‌ناگروی سده بیستم، ملهم از چرخش زبان‌شناختی، مدعی، امتناع عمومی معرفت بود، ولی عمده‌ای از شناخت‌ناگروی‌ها، خصوصاً در زمینه علوم اجتماعی و رفتاری، ناشی از اعلام «پیچیدگی عظیم تکثر قابل ملاحظه دیدگاه‌ها نسبت به واقعیت» بود. در واقع، نوع اخیر شناخت‌ناگروی در سده بیستم، از امتناع ذاتی معرفت حمایت نمی‌کند، بلکه مقدورات شناختی انسانی را برای دستیابی به معرفت، بی‌اندازه نارسا تلقی می‌نماید.

▬    تز ۲. ولی، در نقد هر نوع شناخت‌ناگروی، یک جواب اجمالی وجود دارد؛ این که نفس مکالمه و مفاهمه موجود، فی‌الجمله نشان از امکان معرفت دارد، در غیر این صورت، امکان دیالوگ برقرار نبود. این پاسخ اجمالی از یونان تا حال به قوت خود باقی بوده است. این پاسخ اجمالی از یونان تا حال، در دفاع از شناخت، مطرح و راهگشا بوده است. اما از همان گاه، ارسطو، به دنبال تیز کردن ابزارهای منطقی ما برای گسترش اطمینان از وقوع شناخت بود، و در مسیر این کوشش، همواره با محدودیت‌ها «ذهن معمولی» انسانی مواجه بود.

برداشت آزاد از زومیت؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    رویدادهای این روزها باید در تاریخ «کشور ما» ثبت شود، باشد که غرب‌گرایان برای همیشه در خاطر داشته باشند که غربیان، امروز، همان کارهایی را می‌کنند که ده سال پیش، در لحظات حساس تاریخ ما، ما را بدان ریشخند می‌کردند...

▬    به‌ دنبال حمایت دانلد ترامپ از اعتراضات خشونت‌بار روزهای اخیر پایتخت آمریکا، حساب کاربری او در توییتر، فیس‌بوک و اینستاگرام تعلیق شد و یوتیوب یکی از ویدئوهای او را حذف کرد.

با نمک تر این که میشل اوباما از توییتر و فیس بوک خواسته است تا اکانت های ترامپ را برای همیشه مسدود کنند:

https://sputniknews.com/us/202101081081699916-michelle-obama-urges-twitter-facebook-to-ban-trumps-accounts-forever

▬    توییتر در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که حساب کاربری دانلد ترامپ را به‌ مدت ۱۲ ساعت به‌ حالت تعلیق درمی‌آورد. توییتر می‌گوید دانلد ترامپ در توییت‌هایش به ‌شکلی مکرر و شدید، سیاست تمامیت مدنی این شبکه‌ی اجتماعی را نقض کرده که به‌ همین دلیل، توییتر تصمیم‌ به تعلیق حساب او گرفته است.

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    ایران: انتخابات ریاست جمهوری که یحتمل به زوال غرب‌گرایان خواهد انجامید

▬    ایالات متحده: بازگشت به امریکا، آن‌طور که همیشه بوده است

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    اولین مسئله اساسی که باید به آن پرداخته شود، این است که معنای «تاریخ‌شناسی» به طور کلی و «تاریخ‌شناسی علم» به طور خاص چیست؟ تاریخ‌شناسی را می‌توان فن مطالعه «وقایع ثبت شده پیشین» توصیف کرد. نکته مهم منعکس در این تعریف حداقلی از هر نوع تاریخ‌شناسی این است که تاریخ‌شناسی مستقیماً به رویدادهای پیشین دسترسی ندارد و بلاواسطه وقایع گذشته را مورد مطالعه قرار نمی‌دهد، بلکه رویدادهای پیشین که در منابع مختلف و به انگیزه‌ها و دلایل مختلف ثبت شده‌اند را بررسی می‌کند. تاریخ‌شناس، داده‌هایی که توسط مورخان ثبت شده‌اند را مورد تحلیل ثانوی قرار می‌دهد. این، مطلب نخست.

▬    نکته بعد این است که شاید بتوان گفت که وظیفه مورخ صرفاً وقایع‌نگاری است؛ یعنی تنظیم وقایع به ترتیب زمانی بدون هیچ گونه تلاش برای طبقه‌بندی یا توضیح آن‌ها. ولی واقع آن است که کمتر بتوان اذعان کرد که مورخان چنین کرده‌اند؛ از این بیش، به طور قاطع می‌توان گفت که تاریخ وقایع‌نگاری از توسیدید تا کنون، چنین وقایع‌نگاری به خود ندیده است؛ بویژه در زمینه‌هایی مانند تاریخ فرهنگ، اجتماع، سیاست، یا بویژه تاریخ علم که مد نظر ما در این گفتار است. شاید وقایع‌نگاری مطلق در موضوعاتی مانند زیست‌شناسی یا زمین‌شناسی میسر باشد که آن نیز در عمل اتفاق نیفتاده است، اما در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و معرفتی، به منظور مفید ساختن نقل تاریخی، مورخ باید رویدادهای بی‌نهایت متنوع را بر مبنای مبادی منطقی انتخاب و روایت نماید. نه تنها نقل نامحدود جزئیات وقایع از جانب مورخ ناممکن به نظر می‌رسد که در عمل نیز روی نداده است، بلکه بدون گزینش و طبقه‌بندی رویدادها، ثبت تمام وقایع در عمل نیز مفید به نظر نمی‌رسد.

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    از آغاز سودای توسعه،

روشنفکران و سیاستمداران،

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

•    سال‌ها قبل، ایرانیان که روح دنیای بی‌روح نامیده شدند، عرف دیپلماتیک را درنوردیدند و سفارت ایالات متحده را به مثابه «لانه جاسوسی» تسخیر کردند.

•    چهار دهه بعد، هفته‌نامه اشپیگل آلمان، پس از آن‌که صدراعظم آهنین اروپا توسط امریکاییان تحقیر شد، از همان تعبیر «لانه جاسوسی» برای اشاره به سفارت مقابل کاخ صدراعظم استفاده کرد.

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

•    انقضای فانتزی آزادی اعمال محدودیت‌های کرونایی، پس از دو دهه «فانتزی آزادی»، ضرورت «نظم»و«قانون» را گوشزد کرده است.

•    امروز، پزشکان و سیاستمداران اصلاح‌طلب در مصدر قدرت، خواهان «اعمال قاطع» محدودیت‌های کرونایی شده‌اند.

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

•    تصویر اغراق شده ”مادر“

•    به مثابه ابرانسانی ازخویش‌رسته،

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

•    صرفنظر از این که ویروس تغییرشکل یافته کوید۱۹ که مستمراً نیز

•    دگرگون می‌شود، واکسن مؤثری بیابدیاخیر، یک چیز مسلم است، و آن

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر

▬    سریال «سایه همسایه»، اثر درخشان محمود استادمحمد و اسماعیل خلج، در سال 1365، مخاطبان را میخکوب شبکه یک سیما می‌کرد، و از سبکی بهره می‌برد که در آن دهه، به ایرانیان قوت استقامت می‌بخشید. جسورانه، همه مسائل را مطرح می‌نمود، و در عین حال، همکاری‌های انسانی در متن اجتماع صمیمی را منشأ امید تاریخ‌ساز می‌ساخت.

▬    آمیرزا، شخصیت محوری فیلم، پیرمردی مغنی ولی بی‌کار است؛ او با پول ارسالی پسرش روزگار می‌گذراند؛ پسر، در ادامه روندی که از قبل انقلاب آغاز شده، برای کار به کویت رفته، ولی مدتی است که پولی نمی‌فرستد و خبری از او نیست.